Με βάση την κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ιαπωνίας στις 6 Ιουλίου 2017, οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών διευθέτησαν τις τελευταίες λεπτομέρειες προκειμένου να ολοκληρωθεί το νομικό κείμενο. Η διαδικασία αυτή έχει πλέον περατωθεί.

Η οδός που οδήγησε στο αποτέλεσμα αυτό άνοιξε με την ισχυρή προσωπική δέσμευση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-ΚΛωντ Γιούνκερ και του Πρωθυπουργού της Ιαπωνίας κ. Shinzo Abe καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και ιδίως το 2017, με την ευκαιρία των συνεδριάσεών τους στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο, και στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G7 στην Ταορμίνα τον Μάιο.

Η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων αυτών αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη μεγαλύτερη διμερή εμπορική συμφωνία που έχει ποτέ διαπραγματευτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης θα δημιουργήσει τεράστιες εμπορικές ευκαιρίες και για τις δύο πλευρές, θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρώπης και της Ιαπωνίας σε ευρύ φάσμα τομέων, θα επιβεβαιώσει την κοινή δέσμευση των εταίρων για βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ για πρώτη φορά περιλαμβάνει συγκεκριμένη δέσμευση ως προς τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Αφού επιβεβαίωσε την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής σε τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Πρωθυπουργό κ. Abe, ο Πρόεδρος Ζαν-ΚΛωντ Γιούνκερ δήλωσε: «Η ΕΕ υλοποιεί με υποδειγματικό τρόπο τις δεσμεύσεις της, τόσο επί του τύπου όσο και επί της ουσίας. Η ΕΕ και η Ιαπωνία στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα για την προάσπιση του ανοικτού, δίκαιου και βασιζόμενου σε κανόνες εμπορίου. Η συμφωνία αυτή καθιερώνει κοινές αξίες και αρχές, ενώ αποφέρει απτά οφέλη και για τις δύο πλευρές, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις ευαισθησίες της κάθε πλευράς. Σύμφωνα με τη δέσμευση που αναλάβαμε τον Ιούλιο, ολοκληρώσαμε τις συζητήσεις πριν από το τέλος του έτους. Στη συνέχεια, θα μεριμνήσουμε για την υποβολή της συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα κράτη μέλη της ΕΕ, ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις και οι πολίτες μας να αρχίσουν να εξετάζουν το πλήρες δυναμικό της πριν από το τέλος της θητείας της Επιτροπής μου.»

«Είμαστε εμπρόθεσμοι – τηρήσαμε την υπόσχεσή μας να οριστικοποιήσουμε αυτή την αμοιβαία επωφελή συμφωνία εντός του τρέχοντος έτους», δήλωσε η Επίτροπος Εμπορίου, κ. Σεσίλια Μάλμστρομ. «Η ΕΕ και η Ιαπωνία μοιράζονται κοινό όραμα για μια ανοικτή και βασιζόμενη σε κανόνες παγκόσμια οικονομία που εγγυάται τα υψηλότερα πρότυπα. Απευθύνουμε σήμερα μήνυμα στις άλλες χώρες για τη σημασία του ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου και της διαμόρφωσης της παγκοσμιοποίησης. Το δυναμικό τούτης της συμφωνίας είναι τεράστιο και είμαι ευτυχής που η ΕΕ και η Ιαπωνία συνεχίζουν υπεύθυνα την πορεία προς την υπογραφή της το επόμενο έτος. Έτσι, οι επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές της ΕΕ θα αρχίσουν να απολαμβάνουν τα οφέλη το συντομότερο δυνατό.»

Ο Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Φιλ Χόγκαν δήλωσε: «Η συμφωνία αυτή αποτελεί την πλέον σημαντική και μεγαλόπνοη συμφωνία που έχει συνάψει ποτέ η ΕΕ στον τομέα του εμπορίου γεωργικών ειδών διατροφής. Θα προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες ανάπτυξης για τους ενωσιακούς εξαγωγείς γεωργικών ειδών διατροφής σε μια πολύ μεγάλη, ώριμη και εξελιγμένη αγορά. Καταφέραμε να αναπτύξουμε με επιτυχία μιαν υποδειγματική συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών που ταιριάζει στο εξαγωγικό προφίλ μας, ενώ παράλληλα εξασφαλίσαμε αμοιβαίως επωφελή συμφωνία με τον εταίρο μας. Αυτό αναδεικνύει την ΕΕ ως παγκόσμιο ηγέτη που διαμορφώνει τα πρότυπα στο διεθνές εμπόριο και στους κανόνες του – απτό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ τιθασεύει την παγκοσμιοποίηση προς όφελος των πολιτών μας. Οι ενωσιακές εξαγωγές γεωργικών ειδών διατροφής δημιουργούν θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας, οι περισσότερες από τις οποίες σε αγροτικές περιοχές.»

Στις τεχνικές συζητήσεις υπό εκκρεμότητα που πραγματοποιούνται από τον Ιούλιο, περιλαμβάνονται: η σταθεροποίηση των δεσμεύσεων της ΕΕ και της Ιαπωνίας σχετικά με τους δασμούς και τις υπηρεσίες· η διευθέτηση των τελικών διατάξεων όσον αφορά την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων της ΕΕ και της Ιαπωνίας· η ολοκλήρωση των κεφαλαίων για τις ορθές κανονιστικές πρακτικές, την κανονιστική συνεργασία και τη διαφάνεια· η ενίσχυση της δέσμευσης για τη συμφωνία του Παρισιού στο κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· καθώς και η ρύθμιση ορισμένων ήσσονος σημασίας ζητημάτων που εκκρεμούν σε πολλά μέρη της συμφωνίας.

Τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας

Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης θα εξαλείψει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών ύψους 1 δισ. ευρώ τους οποίους καταβάλλουν σε ετήσια βάση οι ενωσιακές εταιρείες που πραγματοποιούν εξαγωγές στην Ιαπωνία, καθώς και σειρά μακροχρόνιων κανονιστικών εμποδίων. Θα ανοίξει, επίσης, την ιαπωνική αγορά των 127 εκατομμυρίων καταναλωτών στις ενωσιακές εξαγωγές σημαντικών γεωργικών προϊόντων και θα αυξήσει τις ευκαιρίες της ΕΕ για εξαγωγές σε διάφορους άλλους τομείς.

Όσον αφορά τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ, η συμφωνία, ειδικότερα:

• θα καταργήσει τους δασμούς σε πολλά τυριά όπως το γκούντα και το τσένταρ (τα οποία σήμερα βαρύνονται με δασμό 29,8 %) καθώς και στις εξαγωγές οίνων (σημερινός δασμός 15 % κατά μέσο όρο)·
• θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές βοείου κρέατος στην Ιαπωνία, ενώ για το χοιρινό οι εξαγωγές μεταποιημένων κρεάτων θα είναι αδασμολόγητες και οι εξαγωγές νωπών κρεάτων σχεδόν αδασμολόγητες·
• θα διασφαλίσει προστασία στην Ιαπωνία για περισσότερα από 200 υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά γεωργικά προϊόντα, τις λεγόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ), και θα διασφαλίσει επίσης την προστασία επιλεγμένων ιαπωνικών ΓΕ στην ΕΕ.

Επίσης, η συμφωνία ανοίγει τις αγορές υπηρεσιών και ειδικότερα τις αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου, τηλεπικοινωνιών και μεταφορών. Ακόμη…

• εξασφαλίζει την πρόσβαση των ενωσιακών εταιρειών στις μεγάλες αγορές δημόσιων συμβάσεων της Ιαπωνίας σε 48 μεγάλες πόλεις, ενώ αίρει τα εμπόδια όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις στον οικονομικά σημαντικό τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών σε εθνικό επίπεδο·
• λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένους ευαίσθητους τομείς στην ΕΕ, π.χ. την αυτοκινητοβιομηχανία, προβλέποντας μεταβατικές περιόδους πριν από το άνοιγμα των αγορών.

Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης ολοκληρωμένο κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· θέτει τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα σε θέματα εργασίας, ασφάλειας, προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας των καταναλωτών· ενισχύει τις δράσεις της ΕΕ και της Ιαπωνίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή και διαφυλάσσει πλήρως τις δημόσιες υπηρεσίες.

Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, που ρυθμίζεται ξεχωριστά από τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης, κατά τη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου εκδόθηκε κοινή δήλωση, στην οποία η ΕΕ και η Ιαπωνία τονίζουν τη σημασία που έχει η διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ως θεμελιώδες δικαίωμα και ως βασικός παράγοντας της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στην ψηφιακή οικονομία, που επίσης διευκολύνει περισσότερο τις αμοιβαίες ροές δεδομένων, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας. Με τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις της νομοθεσίας τους για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, οι δύο πλευρές έχουν αυξήσει περαιτέρω τη σύγκλιση μεταξύ των συστημάτων τους, τα οποία βασίζονται ιδίως στο γενικό δίκαιο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, σε μια βασική δέσμη ατομικών δικαιωμάτων και στην επιβολή από ανεξάρτητες εποπτικές αρχές. Το γεγονός αυτό προσφέρει νέες ευκαιρίες όσον αφορά τη διευκόλυνση ανταλλαγής των δεδομένων, μεταξύ άλλων, μέσω ταυτόχρονου καθορισμού ικανοποιητικού επιπέδου προστασίας και από τις δύο πλευρές. Η ΕΕ και η Ιαπωνία εξακολουθούν να εργάζονται για την έκδοση αποφάσεων περί επάρκειας δυνάμει των αντίστοιχων κανόνων προστασίας των δεδομένων το συντομότερο δυνατόν εντός του 2018.

Τα επόμενα βήματα

Η ανακοίνωση αυτή συνεπάγεται ότι η ΕΕ και η Ιαπωνία θα ξεκινήσουν τώρα τον νομικό έλεγχο του κειμένου, που είναι επίσης γνωστός ως «νομική εξέταση».

Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, το κείμενο της συμφωνίας (στα αγγλικά) θα μεταφραστεί στις άλλες 23 επίσημες γλώσσες της ΕΕ, καθώς και στα ιαπωνικά.

Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα υποβάλει τη συμφωνία προς έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα κράτη μέλη της ΕΕ, με στόχο την έναρξη ισχύος της πριν από το τέλος της τρέχουσας θητείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2019.

Ταυτόχρονα, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τα πρότυπα προστασίας των επενδύσεων και τη διευθέτηση των διαφορών στο πλαίσιο της προστασίας των επενδύσεων. Η σταθερή δέσμευση αμφότερων των πλευρών είναι η επίτευξη σύγκλισης στις διαπραγματεύσεις για την προστασία των επενδύσεων το συντομότερο δυνατό, με βάση την κοινή προσήλωσή τους σε ένα σταθερό και ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία.

Η ΕΕ και η Ιαπωνία εξακολουθούν, επίσης, να εργάζονται για την έγκαιρη ολοκλήρωση της συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η οποία θα ενδυναμώσει περαιτέρω τη σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας, ενώ θα παράσχει στρατηγική κατεύθυνση και συνεκτικότητα για την τρέχουσα και μελλοντική μας συνεργασία. Η συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης και η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης αναμένεται να υπογραφούν μαζί εντός του 2018.

Διαθέσιμο εδώ